Boże Ciało


4 sierpnia 2014 r. Na Zamku Królewskim w Warszawie Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Prof. Małgorzata Omilanowska wręczyła dokument wpisania Procesji Bożego Ciała w Łowiczu na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Jednym z największych przeżyć religijnych w Łowiczu jest uroczyście obchodzona procesja Bożego Ciała. O prastarym kulcie Eucharystii w Łowiczu świadczyć może oddzielna, bogato zdobiona kaplica dla Najświętszego Sakramentu. Wielu upatruje też w herbie Łowicza, w którym są pelikany, śladów kultu eucharystycznego(pelikan jest symbolem eucharystii).


Autor zdjęć Michał Sierszak.

Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej, bo taka jest obecnie nazwa Bożego Ciała, została wprowadzona przez biskupa Roberta w 1246 roku w diecezji Liége w dzisiejszej Belgii.  W Polsce wprowadził tę uroczystość w 1320 r. w diecezji krakowskiej biskup Nanker. Szybko jednak zwyczaj ten rozszerzył się na całą Rzeczypospolitą,  a w Łowiczu, mieście gdzie rezydowali arcybiskupi gnieźnieńscy nabrał szczególnego znaczenia.Organizowana w tym dniu uroczysta procesja stała się publicznym wyznaniem wiary w realną obecność Jezusa Chrystusa w Eucharystii, uwielbieniem Go, podziękowaniem Mu za otrzymane łaski, przebłaganiem za zniewagi.

Zgodnie z tradycją ta jedyna w swoim rodzaju w Polsce procesja wyrusza na ulice miasta po Mszy św. sprawowanej w bazylice katedralnej o godz. 10.30. Barwna procesja obchodzi cztery ołtarze, wybudowane specjalnie z okazji święta w pobliżu Starego Rynku. Ołtarze przygotowują parafianie: I -  poszczególne wioski z parafii (przy skrzyżowaniu ul. Podrzecznej i ul.Browarnej), II -  Cech Rzemiosł (przy skrzyżowaniu ul.Browarnej i ul. Zduńskiej,  III -  Szkoły Pijarskie (przy kościele OO. Pijarów, IV -  parafialne wspólnoty neokatechumenatu. (przy muzeum - Stary Rynek)

Procesji przewodniczą biskupi łowiccy lub zaproszeni duchowni. W procesji idą władze miasta i powiatu, lud łowicki w tradycyjnych pasiastych strojach, przedstawiciele cechów rzemieślniczych, Konfraternia św. Wiktorii, strażacy, harcerze, uczniowie, członkowie stowarzyszeń i bractw kościelnych, którzy niosą swoje sztandary, chorągwie, feretrony, Liczny udział biorą dzieci w barwnych łowickich strojach, niosąc przyozdobione poduszki, sypiąc kwiaty przed monstrancją czy przytrzymując barwne wstążki przy chorągwiach.Procesji towarzyszy orkiestra(ostatnio miejscowa  Orkiestra Miejsko -Strażacka).  Na procesje przyjeżdżają  często  dyplomaci a także wiele zagranicznych wycieczeklub indywidualnych   pielgrzymów.  Ze względu na liczną obecność zagranicznych gości fragmenty Ewangelii także odczytywane są  w czterech różnych językach. Przy czwartym ołtarzu usytuowanym na frontonie muzeum (dawniej Seminarium Duchownym) wygłaszane jest Słowo Boże i udzielane błogosławieństwo „na cztery strony świata". Po modlitwie przy ołtarzach wszyscy wracają do katedry, gdzie śpiewane jest uroczyste „Te Deum" .

Pośród zwyczajów, związanych z obchodami Bożego Ciała zachowała się tradycja, że uczestnicy procesji zbierają kwiaty i gałązki roślin, którymi były ozdobione ołtarze. Gałązki wtykano w strzechy chałup i innych zabudowań, by ochronić je od pożaru i piorunów a wkładane w narożniki stodoły, miały ustrzec zbiory przed robactwem i szkodnikami. Lekkie uderzenie gałązką po twarzy i i powiedzenie „Żebyś był zdrowy" miało zapewnić zdrowie, a także wpłynąć na uspokojenie niespokojnych dzieci.

Podtrzymaniem starej tradycji jest  uczestniczenie w procesji w strojach łowickich - tradycyjnych pasiakach. Miejscowa legenda głosi, że mundury gwardii szwajcarskiej wzorowane są na łowickich pasiakach. Podobno jakiś przedsiębiorczy łowiczanin zawiózł próbkę wielobarwnego samodziału i pokazał go Ojcu Świętemu. Ten tak zachwycił się tkaniną, że kazał swoim Szwajcarom uszyć z niej mundury. Inni mówią, że to właśnie jeden z prymasów, któremu spodobały się stroje gwardii szwajcarskiej, postanowił ubrać w podobne stroje swoich „Księżakow". Wielobarwne pasiaki do dziś fascynują i ściągają do Łowicza tłumy.

W tym dniu można poznać nie tylko religijność, ale także polską sztukę ludową z terenów dawnego Księstwa Łowickiego.  Łowickie święto Bożego Ciała jest okazją do pokazania sztuki regionu. W tym dniu na straganach, ustawionych przez artystów ludowych można obejrzeć i zakupić nie tylko barwne stroje ludowe - białe, haftowane w kwietne wzory bluzki i koszule, spódnice, wykończone wstęgami, haftowanymi w kwiaty, ale także słynne łowickie wycinanki (kwadratowe „kodry" z motywami wesela lub zabawy oraz ażurowe, okrągłe „gwiozdy" z motywami roślin i ptaków), ceramikę, wyroby i świątki z drewna.


powrót

Galeria